ใครช่วยอธิบายเรื่อง "ขุดบิทคอยน์" แบบสั้นๆ ให้ทีครับ

อ้างถึง

#สรุป Bitcoin เงินดิจิตอลเปลี่ยนโลก มันคืออะไร เชื่อถือได้แค่ไหน แล้ว Blockchain สำคัญยังไง ทำไมใครๆ ก็สนใจมัน ต่อไปไม่ต้องใช้เงินสดกันแล้วรึเปล่า อะไรยังไง ตามกันใน #สรุปเดียว
เรื่องนี้แอดจะไม่เน้นรายละเอียดการทำงานของ BitCoin แต่ขอเน้นไปที่แนวคิดของ Digital Currency และ Blockchain ว่าทำไมมันถึงเป็นเทคโนโลยีเปลี่ยนโลก ทำไมแบงค์ใหญ่ทุกแบงค์กำลังศึกษาเทคโนโลยีนี้ แต่ก่อนอื่นจะขอเริ่มจากประวัติการกำเนิดระบบธนาคารก่อน (ใครขี้เกียจอ่านให้ข้ามไปข้อ6)

1. คืองี้... แรกเริ่มเดิมทีระบบการค้าขายแลกเปลี่ยนของมนุษย์ยุคก่อนจะใช้สิ่งของกับสิ่งของแลกกัน เช่นไปล่าสัตว์ได้แล้วเหลือกินเอาไปแลกกับอีกคนที่ปลูกข้าวแล้วมีข้าวเหลือ ต่อมาก็พัฒนาขึ้นเป็นระบบตลาดกลางที่ทุกคนเอาของมาแลกกับคนอื่น แต่ปัญหาคือสมมติเรามีวัว แต่อยากแลกกับผ้าไหม แต่คนมีผ้าไหมอยากได้หม้อดินเผา ไม่ได้อยากได้วัว คราวนี้มันก็วุ่นล่ะสิ

2. เลยมีการใช้ตัวกลางในการแลกแทนสิ่งของ เช่นโลหะมีค่าอย่างทองคำ แล้วใช้กลไกตลาดในการกำหนดค่าของทองอีกที เช่นจะแลกวัวต้องใช้ทองหนัก 10บาท ถ้าแลกหม้อดินเผาก็อาจจะ 1บาท แล้วแต่การตั้งราคาของคนขายและการต่อรองของคนซื้อ ก็เลยทำให้ทองคำมีค่าขึ้นมา กลายเป็นระบบเงินตราที่ตลาดยอมรับ

3. ที่ทองคำเป็นที่ยอมรับเชื่อถือ เพราะมันไม่เปลี่ยนสภาพ จะกี่ปีกี่เดือนทองคำก็ยังเป็นทองคำ ทำให้รักษามูลค่าของตัวมันได้ และอีกอย่างคือมันเป็นโลหะหายาก ต้องไปทำเหมืองขุดกัน ลงทุนลงแรงกว่าจะได้มา ไม่ใช่ใครก็หาได้ง่ายๆ มูลค่าของมันเลยค่อนข้างคงที่ ไม่ใช่จู่ๆจะมีทองตกจากฟ้าทุกๆวัน แบบนั้นมันคงด้อยค่าเร็วแน่นอน (หรือภาษาการเงินเรียกว่า เงินเฟ้อ)

4. พอตลาดกำหนดตัวกลางที่ใช้แลกเปลี่ยนสิ่งของแล้ว คราวนี้รัฐก็เข้ามามีบทบาทในการควบคุมด้วยการออกมาตรฐานเงินตรา ก็ใช้วิธีแปรรูปทองคำหรือโลหะอื่นๆ ให้เป็นเหรียญ แล้วตรามูลค่าเพื่อใช้แลกเปลี่ยนกันได้สะดวก ไม่ต้องเสียเวลามาชั่ง นน.เหรียญ หรือคอยตรวจสอบว่าเป็นทองจริงรึเปล่า พอเห็นเหรียญก็นับแล้วแลกกันเลย เลยเกิดเป็นระบบสกุลเงิน Currency ที่รัฐเข้ามามีบทบาทควบคุม (ส่วนหนึ่งก็ทำให้รัฐเก็บภาษีง่ายขึ้นด้วย)

5. แต่เงินเหรียญหรือโลหะมีค่ามันมีปัญหาอย่างนึงคือ มันหนัก เวลาจะไปติดต่อค้าขายที่ต่างเมือง ก็ต้องขนทองไปกันเยอะๆ มันก็ไม่ปลอดภัยด้วย หนักด้วย พวกพ่อค้าสมัยก่อนเลยใช้วิธีออกตั๋วแลกเงินขึ้นมา เพราะพ่อค้าแต่ละเมืองจะมีการรวมตัวเป็นสมาคมพ่อค้าเพื่อใช้เจรจาการค้ากัน พอค้าขายกันนานๆ ทำให้เกิดระบบเชื่อใจขึ้นมา ก็อ่ะ ถ้าพ่อค้าจะไปค้าขายเมืองอื่น ก็เอาเงินไปซื้อตั๋วแลกเงินมา แล้วถือตั๋วนั้นไปที่สาขาของสมาคมในอีกเมืองนึงเพื่อแลกเป็นเงินอีกที ไม่ต้องพกเงินจริงไป สะดวกโคตรๆ

6. ระบบนี้เองที่ทำให้พัฒนากลายมาเป็นระบบธนาคาร คนที่รับฝากรับแลกเงินกลายเป็นนายธนาคาร ส่วนตั๋วแลกเงินตอนหลังก็ถือใช้เสมือนแทนเงินตรา จนพัฒนากลายมาเป็นธนบัตร คราวนี้รัฐก็เลยเข้ามามีบทบาทกำหนดมาตรฐานและรูปแบบธนาคารและมูลค่าธนบัตร เพราะถ้าปล่อยพวกพ่อค้ามันกำหนดกันเอง เดี๋ยวจะวุ่นวายไม่มีมาตรฐานกลาง และเก็บภาษีลำบาก รัฐเลยออกกฎหมายควบคุมพวกธนาคารเอกชน และตอนหลังก็ตั้งธนาคารกลางขึ้นมาเป็นหน่วยงานดูแลระบบการเงินอีกที ธุรกรรมทุกอย่างที่เกิดขึ้นก็จะอยู่ในสายตาของธนาคารกลางนี่แหละ

7. ธนาคารในปัจจุบันเลยเป็นผู้ที่เก็บข้อมูลลูกค้าและรายการเดินบัญชี (Ledger) ถ้าเราอยากจะรู้ความเคลื่อนไหวของบัญชีตัวเองก็ต้องนำสมุดบัญชีไปขอคัดลอก (หรือที่เราเรียกๆกันว่าไป Up book น่ะแหละ) ซึ่งเราก็จะเห็นเฉพาะข้อมูลตัวเองเท่านั้น โดยธนาคารก็มีภาระที่จะต้องทำการระบุตัวตนของลูกค้าธนาคารเอง (KYC - Known Your Customer) ไม่ใช่ใครจะเอาบัญชีอะไรมั่วๆมาขอถอนเงินกันได้ง่ายๆ

8. โครงสร้างแบบนี้เรียกว่า Centralised Ledger คือธนาคารจะทำหน้าที่เป็นตัวกลางในการทำธุรกรรมให้กับลูกค้า เช่นเราจะโอนเงินในบัญชีเราไปให้เพื่อน เรากับเพื่อนก็ต้องมีบัญชี และต้องโอนผ่านระบบธนาคาร ซึ่งก็มั่นคงแข็งแรงดีทำแบบนี้กันมาได้เป็นร้อยๆปี แต่กระบวนการเหล่านี้มันไม่ค่อยถูกใจบรรดาธุรกิจใต้ดินซักเท่าไหร่ เพราะต้องระบุตัวตน ต้องผ่านตัวกลาง เวลาโอนเงินไปมาก็ถูกตรวจสอบได้ แบบนี้มันค้าขายของเถื่อนลำบาก ไรงี้

9. ก็เลยมีหลายๆคนพยายามจะสร้างสกุลเงินใหม่ที่ไม่ต้องถูกตรวจสอบขึ้นมา แต่ก็ไม่เป็นที่นิยมแพร่หลายเพราะว่ามันไม่มีสินทรัพย์อะไรมารองรับค่าเงิน ซึ่งแปลว่าคนสร้างจะปั๊มเงินออกมาได้เรื่อยๆตามใจอยาก เงินก็จะเฟ้อและเสื่อมค่าลงอย่างรวดเร็ว และทั้งยังคงตั้งอยู่บนฐานคิดของการมีองค์กรอะไรซักอย่างมาเป็นตัวกลางในการทำธุรกรรมอีก ซึ่งจะเชื่อใจได้ไหมวะ องค์กรที่ใครก็ไม่รู้ตั้งกันขึ้นมาเองเนี่ย

10. แต่แล้วก็มีโปรแกรมเมอร์ลึกลับคนนึงเสนอว่า ก็ไม่ต้องมีองค์กรบ้าบออะไรมาควบคุมระบบเงินหรอก ใช้ระบบเชื่อมั่นใน Algorithm เดียวกันของทุกคนในเครือข่าย โดยให้ธุรกรรมทุกอย่างที่เกิดขึ้นต้องให้ทุกคนรับรู้ แล้วบันทึกธุรกรรมทุกอย่างเก็บไว้ใน Block แล้วให้บันทึกมันต่อๆ กันไป เรียกว่า Blockchain แล้วกำหนดปริมาณเงินในระบบไว้ไม่ให้เกิด 21 ล้านหน่วย เงินจะได้ไม่เฟ้อ ก็จบละ (อารมณ์คล้ายๆ สมาคมพ่อค้าที่ออกตั๋วแลกเงินกันเองสมัยก่อน)

11. แล้วไม่ใช่เสนออย่างเดียว โปรแกรมเมอร์คนนั้นยังเขียนโปรแกรมสร้างระบบที่ว่า แล้วเผยแพร่ให้คนอื่นๆ เอาไปใช้งาน ซึ่งในระบบนี้ทุกคนที่ยอมรับระบบเงินจะต้องรันโปรแกรมชุดเดียวกัน และเชื่อมต่อกันผ่านเครือข่ายอินเตอร์เนต เพื่อให้สามารถอัพเดทธุรกรรมที่เกิดขึ้นได้ ก็มีคนสนใจเอาไปใช้งานเป็นจำนวนไม่น้อย พอระบบมันเกิดขึ้นมาแล้วโปรแกรมเมอร์คนนั้นก็หายตัวไป ทุกคนรู้จักแค่ชื่อ Satoshi Nakamoto (ว่ากันว่าเป็นชื่อปลอม และมีคนพยายามมั่วเคลมอยู่เรื่อยๆ ว่าตัวเองคือ Satoshi) ส่วนระบบเงินดิจิตอลที่ว่าก็คือ Bitcoin

12. บางคนอาจจะคิดว่า อ่อ ก็แร้วงัย คัยแคร์ มันก็แค่เงินปลอมๆ ในเนต ใครจะไปเชื่อถือ...อะงั้นลองมาไล่เรียงกันดูนะฮะท่านผู้ชมว่ามันจะสร้างการเปลี่ยนแปลงแบบพลิกฟ้าคว่ำแผ่นดินได้ยังไง เพราะ Bitcoin ตั้งแต่ถูกสร้างขึ้นในปี 2009 ก็ถูกนำไปใช้แลกเปลี่ยนซื้อขายสินค้ากันจริงๆ มูลค่าก็มีการเปลี่ยนแปลงตามกลไกตลาด โดยที่หน่วยงานรัฐและธนาคารกลางไม่สามารถเข้ามาแทรกแซงควบคุมได้ ธุรกรรมทุกอย่างเกิดขึ้นได้อย่างอิสระโดยไม่ต้องทำผ่านธนาคารแบบเดิม

13. ซึ่งธนาคารแบบเดิมๆ เป็นแบบรวมศูนย์ (Centralised) ตามที่เล่าให้ฟังแล้วใช่มะ แต่ระบบ Blockchain นี่จะเก็บข้อมูลแบบกระจาย (Distributed Ledger) โดยทุกข้อมูลจะมีการเชื่อมโยงกันทั้งระบบ และเมื่อมีรายการใหม่เข้ามา ก็จะต้องบอกกับทุกเครื่องในระบบให้รู้ แล้วข้อมูลจะต้องผ่านการตรวจสอบข้อมูลจากทั้งเครือข่าย (Consensus Network) เสียก่อน ถึงจะสามารถสร้าง Block เพื่อบันทึกข้อมูลใหม่เข้าไปใน Blockchain ได้ (อันนี้เป็นหลักการทำงานคร่าวๆของ Blockchain นะ Bitcoin จะเอาไปใช้ต่างจากนี้นิดหน่อย)

14. จะเห็นได้ว่าเทคโนโลยี Blockchain นั้นไม่จำเป็นจะต้องมีตัวกลางอย่างธนาคารทำหน้าที่เก็บรายการเดินบัญชีและทำธุรกรรมให้ เพราะข้อมูลทั้งหมดจะถูกเก็บอยู่ในโครงสร้างของ Blockchain หมดแล้ว ส่วนการตรวจสอบก็จะทำโดยเครื่องทั้งหมดในเครือข่าย ถ้ามีคนพยายามสร้างรายการเดินบัญชีปลอมๆ ขึ้นมา ข้อมูลก็จะขัดแย้งกับที่เครื่องอื่นมี (อย่าลืมทุกเครื่องมีข้อมูลเหมือนกันหมด) ระบบก็จะไม่อนุญาตให้สร้างรายการนี้ แล้วก็จะกลายเป็น Block ที่ถูกเตะทิ้งออกไป จะมีแต่ Block ที่ทุกเครื่องในระบบยอมรับเท่านั้นที่จะบันทึกลง Blockchain ได้ และ Block ที่บันทึกไปแล้วจะไม่สามารถแก้ไขย้อนหลังได้ ทำให้ระบบนี้มีความน่าเชื่อถือสูงมาก

15. ตรงนี้อาจจะมีคนแย้งว่า งั้นก็แฮคเครื่องในระบบมาหลายๆ เครื่องแล้วเอามาช่วยกันยืนยันข้อมูลปลอมๆ นี้ ซึ่งก็เป็นไปได้ในทางทฤษฎีนะ แต่เอาจริงๆ แล้วจะต้องแฮคให้ได้เกิน 50% ของจำนวนเครื่องในระบบ ซึ่งหมายถึงต้องแฮคเครื่องของผู้เชี่ยวชาญด้านคอมเป็นหมื่นๆ เครื่องเลยทีเดียว ถามว่าเป็นไปได้ไหม ก็พอเป็นไปได้ แต่ยากมากๆๆ (เอาจริงๆก็เคยมี "เครือข่าย" ของกลุ่มนึงใหญ่โตมากถึงขนาดมีพลังประมวลผลรวมกันถึง 40% ของระบบ ก็ต้องหยุดรับสมาชิกไป เพื่อไม่ให้องค์กรใดองค์กรหนึ่งมีอำนาจเหนือระบบมากเกินไป เดี๋ยวระบบจะไม่น่าเชื่อถือ)

16. แต่เดี๋ยวนะ พอทุกเครื่องมีข้อมูลหมดแล้วยังงี้ทุกคนก็เห็นบัญชีเราหมดดิ คำตอบคือ ใช่ ทุกคนเห็น แต่ไม่สามารถถอดรหัสออกมาได้ เพราะมีการเข้ารหัสขั้นสูงไว้ จะมีแต่เราที่เป็นเจ้าของกุญแจไข (private key) เท่านั้นที่จะถอดรหัสออกมาได้ แล้วพอเป็นธุรกรรมแบบไม่มีตัวกลาง การพิสูจน์ตัวตน (KYC) ก็ไม่จำเป็นอีกต่อไป ใครก็เปิดบัญชีได้เลยไม่ต้องใช้บัตรประชาชน ใส่ชื่อโทนี่ สตาร์คเป็นเจ้าของบัญชียังได้เลย ทำให้เราสามารถซ่อนตัวตนในการทำธุรกรรมผ่านระบบนี้ได้ (พวกธุรกิจใต้ดินนี่จะชอบมาก)

17. แล้วถ้าเราอยากได้เงิน Bitcoin บ้าง จะต้องทำไงอะ ก็มี 3 วิธี วิธีแรกคือ ขุดมันขึ้นมา (Mining) คล้ายๆกับการขุดทองสมัยก่อน แต่อันนี้คือต้องเอาคอมเราไปตรวจสอบข้อมูล (สร้าง Hash) ถ้าสำเร็จเราก็จะได้ Block ใหม่ขึ้นมาอันนึง โดยที่เราจะเป็นเจ้าของ Bitcoin ที่เกิดใหม่นั้น ความยากง่ายในการขุดก็ขึ้นกับจำนวนคนที่แข่งกันขุด และพลังประมวลผลของคอมเรา เพราะจำนวนสูงสุดถูกกำหนดไว้แค่ 21ล้าน BTC และอัตราการเกิดใหม่ของแต่ละ BTC ถูกกำหนดไว้โดยโปรแกรม เพื่อไม่ให้มันถูกขุดขึ้นมาได้ง่ายเกินไป เดี๋ยวเงินมันจะเฟ้อเร็วไป เพราะงั้นถ้าคอมใครแรงกว่าก็ขุดได้ง่ายกว่า และรางวัลที่ได้จากการขุดถูกกำหนดไว้ชัดเจน ช่วงแรกคือได้ Block ละ 50BTC แต่รางวัลนี้จะลดลงครึ่งนึงทุกๆ 4 ปี ตอนนี้เหลือแค่ Block ละ 25BTC แล้ว ต่อไปมันจะขุดยากขึ้นเรื่อยๆ
18. อีกวิธีที่จะได้เงิน Bitcoin คือเอาเงินสกุลอื่นไปแลกเป็น Bitcoin ก็จะมีพวกร้านรับแลกแบบออนไลน์ อัตราแลกเปลี่ยนก็ขึ้นกับกลไกลการตลาดกำหนด อย่างตอนนี้ 1 BTC ประมาณ 15,476.79 บาท ส่วนวิธีสุดท้ายก็คือการซื้อขายสินค้าและบริการ แล้วเรียกเก็บเงินลูกค้าเป็น Bitcoin ซึ่งก็คือ Bitcoin ที่มีคนขุดขึ้นมาแล้วนั่นแหละ เอามาใช้จ่ายหมุนเวียนกันในระบบ เสมือนเป็นเงินตราได้เลย ซึ่งก็มีเจ้าของสินค้าหลายเจ้าที่ยอมรับชำระเป็นเงินสกุล Bitcoin แล้วที่ใหญ่ๆก็เช่น Dell, Expedia, Greenpeace, Wikipedia หรืออย่าง Microsoft ก็เคยรับ ส่วนพวกเว็บใต้ดินค้าอาวุธ ค้ายา นี่เลิฟมาก เพราะไม่ต้องไปยุ่งกับแบงค์ ไม่ต้องยืนยันตัวตน
19. แต่สกุลเงินดิจิตอลไม่ได้มีแค่ Bitcoin อย่างเดียว หลังการกำเนิดของ Bitcoin โดยอาศัยเทคโนโลยี Blockchain ซึ่งเป็นพระเอกตัวจริง ก็มีคนเอาไอเดียนี้ไปทำซ้ำ แล้วออกเป็นสกุลเงินดิจิตอลแบบต่างๆ ออกมาใช้กันเป็นสิบเป็นร้อยสกุล แต่ที่นิยมและยอมรับกันมากสุดก็คือ Bitcoin นี่แหละ

#สรุป1 Bitcoin เนี่ยพูดง่ายๆก็คือเงินตราสกุลหนึ่งนั่นแหละ แต่มันไม่มีประเทศไหนเป็นเจ้าของ ไม่มีตัวกลาง จะรับจะจ่ายก็ไม่ต้องมีการยืนยันตัวตน โดยตัวมันไม่ได้ถือว่าผิดกฎหมายอะไร ก็เป็นเหมือนโปรแกรมทั่วๆ ไป ถ้าเอาไปใช้งานถูกกฎหมายก็ไม่มีใครว่า แต่ปัญหาอย่างนึงคือรัฐไม่สามารถควบคุมธุรกรรมได้ และการตรวจสอบเพื่อเก็บภาษีทำได้ลำบาก อย่างล่าสุดรัฐบาลจีนออกมาบอกแล้วว่าไม่ยอมรับ Bitcoin และห้ามธนาคารในจีนทำธุรกรรมโดยใช้ Bitcoin แต่จะสร้างสกุลเงินดิจิตอลของตัวเองขึ้นมาเลยจ้ะ และมีแผนจะใช้สกุลเงินใหม่นี้เป็นทุนสำรองระหว่างประเทศของตัวเองด้วยจ้า
#สรุป2 ส่วนเทคโนโลยีที่จะเป็นตัวปฎิวัติโลกจริงๆ คือ Blockchain ตะหาก เพราะคุณสมบัติความรวดเร็ว โปร่งใส ต้นทุนต่ำ และไม่ต้องมีตัวกลาง นอกจากจะสามารถเอาไปใช้ในการโอนเงินระหว่างคนแบบที่ Bitcoin เอาไปใช้แล้ว ยังสามารถเอาไปใช้ในการ ซื้อขายหลักทรัพย์ settlement เงินระหว่างธนาคาร หรือโอนเงินข้ามประเทศ หรือแม้กระทั่งการเลือกตั้งก็ยังได้ ซึ่งตอนนี้สถาบันการเงินทั่วโลกกำลังตื่นตัวศึกษาและทดสอบใช้งานจริงเพื่อหาโอกาสในการต่อยอดจากเทคโนโลยี Blockchain กันอย่างเต็มที่
#สรุป3 ล่าสุดเพิ่งมีข่าวว่านักวิทยาศาสตร์ด้านคอมพิวเตอร์ชาวออสเตรเลีย Craig Steven Wright ออกมายอมรับกับชาวโลกว่าเป็น Satoshi Nakamoto คนที่อยู่เบื้องหลังการสร้าง Bitcoin โดยแสดงหลักฐานเป็นรหัสที่ใช้สร้าง Block อันแรกเริ่ม ซึ่งมีความน่าเชื่อถือว่าอาจจะเป็นของจริง แต่บางคนก็ยังไม่เชื่อ เพราะหลักฐานยังไม่ชัดเจนพอ ก็ว่ากันไป
#สรุป4 ส่วนใครที่เคยถามๆ เรื่องการลงทุนผ่าน Bitcoin ว่ามันน่าสนใจแค่ไหน เห็นมีคนบอกได้กำไรดี คือจะบอกว่าไงดี Bitcoin มันก็คือเงินเสมือนแบบนึง ตัวมันเองไม่ใช่จะเพิ่มมูลค่ากันได้เอง มันอาศัยกลไกตลาดแลกเปลี่ยนค่าเงิน คล้ายๆ Forex อ่ะนะ ถ้าศึกษาให้ดีแล้วลงทุนมันก็โอเค แต่ก็รับความเสี่ยงเรื่องอัตราแลกเปลี่ยนกันเองเด้อ แต่ถ้าไม่ได้ศึกษาไร แล้วไปลงทุนตามคนอื่นชวน ก็แนะนำว่าอย่าดีกว่า อยู่ห่างๆ ไว้เป็นดี นี่ถ้าไม่รักไม่เตือนกันนะเธอ

ที่มา https://www.facebook.com/in.on....zaroop/posts/1715612008713948