โอกาสที่ ประเทศไทย จะ สร้างฐาน ปล่อย จรวด เอง

ภูมิศาสตร์ : ไม่มีผู้คนอาศัยแถวนั้น เผื่อมีอุบัติเหตุ มีลักษณะเป็นแหลมจะดีครับ ยื่นไปในทะเล เกิดผิดพลาดจะได้ตกทะเล ไม่อันตราย
พวกเส้นแรงแม่เหล็กโลกก็สำคัญต่อวิถีจรวดครับ คือปัจจัยใดๆที่มีผลต่อการปล่อย ต้องควบคุมให้หมด

ปัจจัยด้านมนุษย์ : อย่างที่ทราบ NGO สื่อมวลชน ชาวบ้านก็ต้องทำความเข้าใจให้หมด ไม่ให้เกิดปัญหา ปล่อยลูกโป่งแกล้งจรวด

การจัดการฐาน : เช่น การนำจรวดจากโรงงานสร้างมายังฐาน ทางบก ทางทะเล การจัดการเชื้อเพลิงจรวด ฯลฯ

เตรียมแผนสำรอง : กรณีการปล่อยกระสวยของสหรัฐเผื่อเกิดการผิดพลาด เค้าจะมีสนามบินสำรองไว้ทั่วโลกครับ พร้อมจะเคลียร์ให้กระสวยลงจอดได้ทันที ถ้าเราจะทำฐานยิงจรวด ก็ต้องเตรียมแผนประมาณนี้ไว้ด้วย

การเลือกที่ตั้งฐานปล่อยจรวด จะพยายามเลือกสถานที่ใกล้เส้นศูนย์สูตรมากที่สุดเท่าที่จะมากได้ เพื่อความประหยัดในการส่งยานเข้าสู่วงโคจร

อย่างสหรัฐ ก็ตั้งที่ฟลอริดา ตรงคาบสมุทรที่ยื่นลงมาทางใต้สุดของประเทศ

สหภาพโซเวียตเดิม จำได้ว่าฐานปล่อยจรวดอยู่ในส่วนที่เป็นประเทศคาซักสถานในปัจจุบัน

ของยุโรป ดูเหมือนจะใช้ฐานยิงจรวดของฝรั่งเศสที่ดินแดนเฟรนช์กิยานา ทางตอนเหนือของทวีปอเมริกาใต้ (ไทยคมของไทยก็ส่งขึ้นจากฐานนี้)

แต่ ให้ลองมองไปที่

คาซักสถาน ไม่ใกล้เส้นศูนย์สูตรเลยนะครับ

จีนยิงจรวดปล่อยดาวเทียม ก็ยิงกันในทะเลทรายในจีน .. ก็ไม่ใกล้เส้นศูนย์สูตรอีกเช่นกัน

แต่ผมเชื่อว่าถ้ายิงใกล้เส้นศุนย์สูตร ก็น่าจะช่วยลดต้นทุนในการปรับวงโคจรได้นิดหน่อย

ตอนนี้ Step 1 มี อเมริกา รัสเซีย จีน อินเดีย อินโดนีเซีย อังกฤษ ฝรั่งเศส เยอรมัน ญี่ปุ่น (ถ้าจําไม่ผิด)

คือ เจ้าแห่งการพัฒนาด้าน อวกาศ

แต่ที่แข่งขันกันจริงๆ มี เพียง Step 2 อเมริกา กับ รัสเซีย เท่านั้น

ตอนนี้มี จีน เข้ามาร่วมวงด้วย แต่ยังห่างชั้นมาก

ไทย ถ้าจะ วิเคราะห์ กันว่า จะสร้างฐานปล่อยฯ ไว้ที่ไหน เดิมที มีคนมองไปที่ แถว แหลมงอบ

แต่มาวันนี้ บริเวณ นั้น มีคนอยู่กันหนาแ่น่นเกินไปแล้ว เลยพยายามหันไปมอง ที่ ภาคใต้แทน

แถมท้ายด้วย ข้อมูลเล็กน้อยครับ ดาวเทียม ธีออส (THEOS) ดาวเทียมสำรวจทรัพยากรดวงแรกของไทย

****************************

ข้อมูลจาก hxxp://funscience.gistda.or.th/theos/theos_faq.htm

คำว่า ธีออส มาจากอะไร ?
ธีออส เป็นคำอ่านของคำย่อ THEOS ที่มาจาก THailand Earth Observation System หมายถึง ระบบสำรวจพื้นผิวโลกโดยใช้เทคโนโลยีภาพถ่ายจากดาวเทียมของประเทศไทย

หน่วยงานใดเป็นผู้ดูแลรับผิดชอบโครงการธีออส ?
สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) หรือ สทอภ. หรือ มีชื่อภาษาอังกฤษว่า GISTDA กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ดาวเทียมธีออสจะถูกส่งขึ้นไปในอวกาศเมื่อใด ?
ดาวเทียม THEOS มีกำหนดการสร้างแล้วเสร็จ และส่งขึ้นสู่วงโคจรในช่วงกลางปี พ.ศ. 2550 (ค.ศ. 2007) {สำเร็จจริงวันนี้ครับ}

ดาวเทียมธีออสจะถูกส่งขึ้นไปในอวกาศโดยจรวดของประเทศอะไร ?
จรวด Rockot ณ Pletsesk ประเทศรัสเซีย

จุดเด่นกล้องถ่ายภาพของดาวเทียมธีออส มีอะไรบ้าง ?
ดาวเทียมธีออส เป็นดาวเทียมที่มีความสามารถในการถ่ายภาพรายละเอียดสูงได้ โดยมีรายละเอียดของภาพขาว-ดำ (Panchromatic) 2 เมตร ความกว้างแนวถ่ายภาพ 22 กิโลเมตร และภาพสี (Multi-Spectral) 4 ช่วงคลื่น รายละเอียดภาพ 15 เมตร ความกว้างของแนวถ่ายภาพ 90 กิโลเมตร

นอกจากนี้แล้วในระบบการถ่ายภาพสีของดาวเทียมธีออส ยังมีจุดเด่น ที่สามารถถ่ายภาพในช่วงคลื่นแสงที่ตามองเห็น 3 ช่วงคลื่น (ช่วงคลื่นแสงสีแดง สีเขียว และสีน้ำเงิน) และช่วงคลื่นแสงที่ตามองไม่เห็น (คลื่นอินฟราเรดใกล้ - NearIR) อีก 1 ช่วงคลื่น

ภายใต้โครงการดาวเทียมธีออส ประเทศไทยจะได้อะไรบ้าง และได้รับประโยชน์อย่างไรบ้าง ?
ภายใต้โครงการดาวเทียมธีออส นอกจากตัวดาวเทียมธีออส และสถานีควบคุมและรับสัญญาณภาคพื้นดินแล้ว ประเทศไทยยังจะได้รับการถ่ายทอดเทคโนโลยีเกี่ยวกับการออกแบบ และสร้างดาวเทียมให้กับนักวิทยาศาสตร์และวิศวกรไทย ทั้งในด้านการพัฒนาระบบดาวเทียม ระบบภาคพื้นดิน การควบคุมรับสัญญาณ และ การจัดทำผลิตภัณฑ์ภาพ, การได้สิทธิในการรับสัญญาณและการให้บริการข้อมูลดาวเทียม SPOT2, 4, และ 5 ก่อนดาวเทียมธีออสจะขึ้นสู่อวกาศ และมีการให้ทุนการศึกษา ตลอดระยะเวลา 10 ปี โดยเป็นทุนฝึกอบรมในฝรั่งเศส สำหรับเจ้าหน้าที่ไทย ในด้านเทคโนโลยีดาวเทียมและการประยุกต์ใช้ จำนวน 80 ทุน และทุนการศึกษาระดับปริญญาโท-เอก จำนวนทั้งสิ้น 24 ทุน นอกจากนี้ ผู้เชี่ยวชาญจากฝรั่งเศสจะเดินทางมาเพื่ออบรม และจัดสัมมนาให้แก่เจ้าหน้าที่ไทยทุกปี

ดาวเทียมธีออส มีอายุการใช้งานกี่ปี หลังจากหมดอายุการใช้งานแล้วเราจะทำอย่างไรกับตัวดาวเทียม ?
ดาวเทียมธีออส มีอายุการใช้งานตามที่ออกแบบไว้อย่างน้อย 5 ปี ทั้งนี้ขึ้นกับปัจจัยของการใช้เชื้อเพลิงเพื่อรักษาระดับของวงโคจร และปัจจัยอื่นๆ แต่โดยทั่วไปดาวเทียมส่วนใหญ่จะมีอายุการใช้งานที่นานกว่าที่ออกแบบไว้
theos ดาวเทียมธีออส มีอายุการใช้งานไม่เกิน 5 ปี หลังจากนั้นจะตกรุ่นทันที ถือเป็นการไม่คุ้มค่า ?
ดาวเทียมธีออส ถูกออกแบบให้มีอายุการใช้งานอย่างต่ำ 5 ปี (design life) เช่นเดียวกับดาวเทียมวงโคจรต่ำ (LEO : Low Earth Orbit) ทั่วไป อาทิเช่น ดาวเทียม Landsat และ SPOT อย่างไรก็ตาม ดาวเทียมธีออส อาจมีอายุการใช้งานมากกว่าที่ได้ออกแบบไว้ ดังเช่น ดาวเทียม Landsat-5 ของประเทศสหรัฐอเมริกา ซึ่งถูกออกแบบอายุการใช้งานไว้เพียง 5 ปีเท่านั้น แต่ปรากฏว่านับตั้งแต่ส่งขึ้นโคจรเมื่อวันที่ 1 มีนาคม 2525 จนกระทั่งถึงปัจจุบัน ได้ปฏิบัติงานมาแล้วเป็นเวลากว่า 20 ปี

ดาวเทียม SPOT-2 ของประเทศฝรั่งเศสมีอายุการใช้งานกว่า 15 ปี และ SPOT-4 ก็มีอายุการใช้งานเกือบ 7 ปีแล้ว และในปัจจุบัน ดาวเทียมเหล่านี้ก็ยังสามารถใช้งานได้ดีอยู่

theos ประเทศไทยมีดาวเทียมไทยคม และไทยพัฒน์ อยู่แล้ว ทำไมจึงต้องสร้างดาวเทียมขึ้นอีก ?
ดาวเทียมไทยคม เป็นดาวเทียมที่ใช้เพื่อการสื่อสารโดยเฉพาะ ไม่สามารถใช้งานในการสำรวจทรัพยากรธรรมชาติได้ ส่วนดาวเทียมไทยพัฒน์เป็นดาวเทียมขนาดเล็ก (Micro Satellite) ที่สร้างมาเพื่อใช้สำหรับการศึกษาและวิจัยเท่านั้น ไม่ได้มีการใช้งานในลักษณะปฏิบัติการจริง
theos ทำไมถึงต้องไปสร้างดาวเทียมธีออส ในประเทศฝรั่งเศสซึ่งมีค่าใช้จ่ายที่แพง เราจะสร้างดาวเทียมขึ้นเองในประเทศไทยไม่ได้หรือ ?
การที่จะสร้างดาวเทียมในประเทศไทยนั้น ต้องมีความพร้อมทั้งในด้านอุปกรณ์ ห้องปฏิบัติการ และด้านบุคลากร โครงการดาวเทียมธีออสถือเป็นการเตรียมความพร้อมด้านบุคลากร และพัฒนาองค์ความรู้ โดยจะช่วยให้เจ้าหน้าที่ไทย มีความรู้ประสบการณ์ด้านวิศวกรรมดาวเทียม วิศวกรรมระบบ การควบคุมการรับสัญญาณดาวเทียม ตลอดจนการบริหารจัดการโครงการดาวเทียม เมื่อมีความพร้อมด้านบุคลากร และองค์ประกอบต่างๆ แล้ว การจัดสร้างห้องปฏิบัติการวิศวกรรมดาวเทียม ก็เป็นสิ่งที่ประเทศไทยสนใจดำเนินการต่อไปในอนาคต
theos การสร้างดาวเทียมธีออส ไม่คุ้มค่า ?
โครงการดาวเทียมธีออส มีความคุ้มค่าดังนี้ :

1. หน่วยงานที่จะนำข้อมูลดาวเทียมไปใช้ประโยชน์ : ผลการสำรวจจากการประชุมต่างๆ พบว่า มีหน่วยงานทั้งภาครัฐ และเอกชน แสดงความประสงค์ ในการนำข้อมูลดาวเทียมธีออส ไปใช้ประโยชน์ในการสำรวจหาข้อมูล และใช้ทำแผนที่ในภารกิจที่รับผิดชอบ

2. การใช้ประโยชน์จากข้อมูล : หน่วยงานต่างๆ สามารถนำข้อมูลดาวเทียมธีออส ไปใช้ประโยชน์ในการสำรวจหาข้อมูล และแผนที่เพื่อการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมของประเทศได้เป็นอย่างดี เช่น การสำรวจหาชนิดของพืชผลการเกษตร, การประเมินหาผลผลิตการเกษตร, การสำรวจหาพื้นที่ป่าไม้, การสำรวจหาพื้นที่ป่าถูกบุกรุกทำลาย, การสำรวจหาพื้นที่ป่าถูกไฟไหม้, การสำรวจหาพื้นที่สวนป่า, การสำรวจหาชนิดป่า, การสำรวจหาพื้นที่ทำนากุ้งและประมงชายฝั่ง, การสำรวจหามลพิษจากคราบน้ำมันในทะเล, การสำรวจหาแหล่งน้ำ, การสำรวจหาแหล่งชุมชน, การสำรวจหาพื้นที่ปลูกฝิ่น, การวางผังเมือง, การสร้างถนนและวางแผนจราจร, การทำแผนที่, การสำรวจหาบริเวณที่เกิดอุทกภัย, การสำรวจหาพื้นที่ที่เกิดดินถล่ม, การสำรวจหาพื้นที่ประสบภัยจากคลื่นยักษ์สึนามิ

3. ประเทศไทยได้รับสิทธิ์ในการรับสัญญาณจากดาวเทียม SPOT-2, 4 และ 5 โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย
ภายใต้สัญญาสร้างดาวเทียมธีออส ประเทศฝรั่งเศสจะปรับปรุงสถานีรับสัญญาณดาวเทียมของไทยให้สามารถรับสัญญาณจากดาวเทียม SPOT ได้ และให้สิทธิ์ในการรับสัญญาณดาวเทียม SPOT-2, 4 และ 5 เพื่อให้หน่วยงานราชการ ได้ใช้ประโยชน์ โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย เพื่อให้แต่ละหน่วยงาน นำไปใช้ประโยชน์ตามภารกิจของหน่วยงาน

theos การส่งข้อมูลสู่สถานีรับสัญญาณดาวเทียมเป็นอย่างไร ?
เมื่อดาวเทียมถ่ายภาพแล้ว จะสามารถส่งข้อมูลลงมายังสถานีรับภาคพื้นดินได้ทันที ซึ่งประเทศไทยกำลังดำเนินการสร้างสถานีภาคพื้นดินแห่งใหม่ ที่อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี เพื่อควบคุมและรับสัญญาณจากดาวเทียมธีออส
theos ดาวเทียมธีออสถ่ายภาพได้เฉพาะเวลากลางวัน ?
ดาวเทียมธีออส เป็นดาวเทียมที่มีระบบการบันทึกภาพแบบ Opitcal จึงต้องการแสงจากดวงอาทิตย์ อย่างไรก็ตาม เนื่องจากดาวเทียมธีออสโคจร และถ่ายภาพได้ทั่วโลก ในเวลากลางคืนของประเทศไทย ก็สามารถถ่ายภาพเมื่อผ่านประเทศอื่นๆ ได้
theos ประเทศอื่นๆ ซื้อข้อมูลดาวเทียม และไม่มีความสนใจจะสร้างดาวเทียมเอง ?
ในขณะนี้ ประเทศเวียดนามมีความสนใจที่จะสร้างดาวเทียมเช่นเดียวกัน โดยในปี 2547 มีการหาข้อมูลที่เกี่ยวกับประเทศไทย สำหรับประเทศสิงคโปร์ ก็มีการสร้างดาวเทียม XSAT เพื่อการทดลองทางวิทยาศาสตร์ ส่วนประเทศมาเลเซียก็ร่วมกับประเทศเกาหลีใต้เพื่อสร้างดาวเทียม MACSAT และกำลังจะส่งขึ้นสู่วงโคจร