เครื่องดับเพลิง อุปกรณ์สำคัญที่ต้องมีติดบ้านเพื่อความปลอดภัยขั้นพื้นฐาน
เครื่องดับเพลิงคืออะไร
เครื่องดับเพลิง คืออุปกรณ์ที่ใช้ในการควบคุมและดับไฟเมื่อเกิดอัคคีภัย เครื่องมือเหล่านี้สามารถใช้งานได้ง่ายและมีหลากหลายประเภท เช่น ถังดับเพลิงชนิดต่างๆ หรืออุปกรณ์ระบบดับเพลิงอัตโนมัติที่ใช้ในอาคารหรือโรงงาน โดยการเลือกใช้เครื่องดับเพลิงจะต้องคำนึงถึงประเภทของไฟที่อาจเกิดขึ้นในแต่ละสถานที่
ประเภทของเครื่องดับเพลิงที่ใช้บ่อย
• ถังดับเพลิงชนิดผงเคมีแห้ง (ABC) เป็นเครื่องดับเพลิงที่ใช้กันทั่วไป มีประสิทธิภาพในการดับไฟทุกประเภท
• ถังดับเพลิงชนิด CO2 ใช้สำหรับดับไฟประเภทไฟฟ้า หรือไฟที่เกิดจากการประกายไฟ
• ถังดับเพลิงชนิดน้ำ เหมาะสำหรับการดับไฟประเภทไฟไหม้ของเหลวหรือวัสดุที่ไม่เป็นไฟฟ้า
ความสำคัญของการมีเครื่องดับเพลิงในสถานที่ต่างๆ
ไม่ว่าเราจะอยู่ในบ้าน โรงงาน หรือที่ทำงาน การมี เครื่องดับเพลิง ไว้ในสถานที่เป็นสิ่งที่สำคัญมาก เพราะหากเกิดเหตุการณ์ไฟไหม้ขึ้น การมีเครื่องมือพร้อมใช้งานสามารถช่วยลดความเสี่ยงและความเสียหายได้อย่างรวดเร็ว
เหตุผลที่ต้องมีเครื่องดับเพลิง
• เพิ่มความปลอดภัย: เครื่องดับเพลิงช่วยให้สามารถควบคุมไฟได้เร็วและปลอดภัยก่อนที่ไฟจะลุกลาม
• ลดความเสี่ยงในการบาดเจ็บหรือเสียชีวิต: การใช้งานเครื่องดับเพลิงได้ทันทีช่วยลดความเสี่ยงจากไฟไหม้
• ป้องกันความเสียหายของทรัพย์สิน: การดับไฟได้ทันเวลา สามารถช่วยปกป้องทรัพย์สินจากการถูกไฟไหม้จนเสียหาย
• เป็นข้อบังคับตามกฎหมาย: ในหลายพื้นที่หรือสถานที่ทำงาน เครื่องดับเพลิงเป็นอุปกรณ์ที่กฎหมายกำหนดให้มี
ประเภทของเครื่องดับเพลิง
การเลือกใช้เครื่องดับเพลิงต้องพิจารณาจาก "ประเภทของไฟ" เป็นหลัก เพื่อให้สามารถดับไฟได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย สารดับเพลิงแต่ละชนิดจะออกฤทธิ์ต่างกัน และเหมาะกับเชื้อเพลิงที่แตกต่างกัน โดยทั่วไปแล้ว
ประเภทของไฟจะแบ่งออกเป็น 5 ประเภทหลัก:
• ไฟประเภท A: ไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงธรรมดา เช่น ไม้ กระดาษ ผ้า พลาสติก
• ไฟประเภท B: ไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงที่เป็นของเหลวติดไฟ เช่น น้ำมันเบนซิน น้ำมันดีเซล ก๊าซหุงต้ม
• ไฟประเภท C: ไฟที่เกิดจากอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ยังมีกระแสไฟฟ้า เช่น ปลั๊กไฟ สายไฟ เครื่องใช้ไฟฟ้า
• ไฟประเภท D: ไฟที่เกิดจากโลหะติดไฟ เช่น โซเดียม โพแทสเซียม แมกนีเซียม (พบน้อยในบ้านเรือนทั่วไป)
• ไฟประเภท K: ไฟที่เกิดจากน้ำมันที่ใช้ทำอาหารในครัว (Kitchen Fires) เช่น น้ำมันพืช น้ำมันหมู ซึ่งมีอุณหภูมิสูง
นี่คือประเภทของเครื่องดับเพลิงที่นิยมใช้และคุณสมบัติเด่นของแต่ละชนิด:
เครื่องดับเพลิงชนิดผงเคมีแห้ง (Dry Chemical):
o คุณสมบัติ: ดับไฟได้หลายประเภท (A, B, C หรือ B, C ขึ้นอยู่กับชนิดของผงเคมี) ราคาไม่แพง ใช้งานง่าย
o ข้อจำกัด: หลังใช้งานจะทิ้งคราบผงเคมีไว้ ต้องทำความสะอาด และอาจเป็นอันตรายต่ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ละเอียดอ่อน
เครื่องดับเพลิงชนิดน้ำยาเหลวระเหย (Clean Agent / Halotron):
o คุณสมบัติ: ดับไฟประเภท A, B, C ได้ดี ไม่ทิ้งคราบสกปรก ไม่เป็นสื่อนำไฟฟ้า และไม่ทำลายอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์
o ข้อจำกัด: ราคาสูงกว่าผงเคมีแห้ง
เครื่องดับเพลิงชนิดคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2):
o คุณสมบัติ: ดับไฟประเภท B และ C ได้ดีเยี่ยม ไม่ทิ้งคราบสกปรก เหมาะกับพื้นที่ที่มีอุปกรณ์ไฟฟ้าหรือคอมพิวเตอร์
o ข้อจำกัด: ไม่เหมาะกับไฟประเภท A (ไฟที่ลุกจากเชื้อเพลิงทั่วไป) เพราะไม่สามารถดับไฟที่ลุกไหม้จากถ่านได้ หลังฉีดจะเกิดควันและลดปริมาณออกซิเจนในพื้นที่อย่างรวดเร็ว
เครื่องดับเพลิงชนิดโฟม (Foam):
o คุณสมบัติ: ดับไฟประเภท A และ B ได้ดีเยี่ยม โดยการปกคลุมและตัดออกซิเจน
o ข้อจำกัด: ไม่เหมาะกับไฟประเภท C (ไฟฟ้า) เพราะมีส่วนผสมของน้ำ
เครื่องดับเพลิงชนิดน้ำยาเคมีสูตรน้ำ (Water Mist / Wet Chemical):
o คุณสมบัติ: Water Mist เหมาะกับไฟ A และ C (ไม่เป็นสื่อนำไฟฟ้า) ส่วน Wet Chemical เหมาะกับไฟประเภท K (ไฟไหม้น้ำมันในครัว) ดับเพลิงโดยไม่ทิ้งคราบและไม่เป็นอันตรายต่อคน
การบำรุงรักษาเครื่องดับเพลิง
การบำรุงรักษา เครื่องดับเพลิง 
เป็นสิ่งที่สำคัญไม่น้อย เพราะเครื่องดับเพลิงที่ใช้งานได้ดีจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการดับไฟในกรณีฉุกเฉิน การตรวจสอบและบำรุงรักษาเครื่องดับเพลิงอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้เครื่องมือพร้อมใช้งานตลอดเวลา
วิธีการบำรุงรักษาเครื่องดับเพลิง
• ตรวจสอบสภาพภายนอก: ควรตรวจสอบให้แน่ใจว่าเครื่องดับเพลิงไม่มีรอยรั่ว หรือชำรุดที่อาจทำให้มันไม่สามารถใช้งานได้
• ตรวจสอบระดับผงเคมีหรือสารดับเพลิง: หากใช้ถังดับเพลิงชนิดผงเคมีหรือ CO2 ควรตรวจสอบให้แน่ใจว่าปริมาณสารดับเพลิงในเครื่องยังอยู่ในระดับที่พร้อมใช้งาน
• ทำการทดสอบการใช้งาน: ควรทดสอบเครื่องดับเพลิงอย่างน้อยปีละครั้ง เพื่อให้มั่นใจว่าเครื่องมือสามารถทำงานได้อย่างถูกต้อง
• ดูแลอุปกรณ์เสริม: เช่น หัวฉีดหรือท่อที่อาจเสื่อมสภาพ ควรตรวจสอบและเปลี่ยนเมื่อจำเป็น
สรุป
การมี เครื่องดับเพลิง ในบ้าน โรงงาน หรือสถานที่ทำงานเป็นสิ่งที่จำเป็นและสำคัญ เพื่อความปลอดภัยของบุคลากรและทรัพย์สินจากอัคคีภัย การเลือกซื้อเครื่องดับเพลิงให้เหมาะสมกับประเภทของไฟที่อาจเกิดขึ้น และการบำรุงรักษาเครื่องดับเพลิงอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้เครื่องมือพร้อมใช้งานในกรณีฉุกเฉิน เพิ่มความมั่นใจในการป้องกันไฟไหม้ในทุกสถานที่
หากคุณกำลังมองหาวิธีการป้องกันอัคคีภัยในสถานที่ของคุณ อย่าลืมที่จะเลือกเครื่องดับเพลิงที่เหมาะสมและตรวจสอบสภาพของมันให้พร้อมใช้งานเสมอ
อื่นๆ
